[مقاله کوتاه علمی] پراکنش، فعالیت فصلی و میزان کارایی زنبور Ooencyrtus ferdowsii (Hym.: Encyrtidae) پارازیتویید تخم سوسک سرشاخه‌خوار رزاسه Osphranteria coerulescens (Col.: Cerambycidae)

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

2 مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق به شناسایی، تعیین پراکنش و میزان کارایی زنبور Ooencyrtus ferdowsii EbrahimiandNoyes2014 پارازیتویید تخم سوسک سرشاخه­خوار رزاسه در باغ­های بادام شهرستان­های فردوس، سرایان و قاین در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. در این مناطق زنبور O. ferdowsiiاز اواخر خرداد تا اواسط تیرماه سال 1392 فعالیت داشت. زمان شروع فعالیت این زنبور اواخر خردادماه و آخرین زمان مشاهده آن در اواسط تیرماه در مهوید بود. میانگین درصد پارازیتیسم در کل مناطق نمونه‌برداری 91/2±45/34 ثبت شد. اوج زمان ظهور پارازیتوییدها در کلیه مناطق اواسط تیرماه بود. بیشترین پارازیتیسم در هفته اول تیرماه در منطقه خرو با 7/79 درصد ثبت شد. اما در مناطق کرغند و مصعبی، تخم پارازیته مشاهده نشد. میانگین خروج زنبور از یک عدد تخم پارازیته شده، 05/0±19/1 بود که مبین وجود سوپرپارازیتیسم در زنبور O. ferdowsii می­باشد. این میزان پارازیتیسم، نشان‌دهندة پتانسیل بالای این زنبور در کنترل سوسک رزاسه است. بیشترین نسبت جنسی (ماده به کل) 7/85 درصد در نیمه تیر ماه در منطقه مهوید و با میانگین 20/4±00/67 درصد ثبت شد. در این خصوص باید آگاهی لازم به باغداران داده شود تا با اقدامات نامناسب، به خطر نیافتد.

کلیدواژه‌ها


Ahmadi, K., Heshmatollah Gholizadeh, H.A, Ebadzadeh, H., Hatami, F., Hosseinpour, R., Abdeshah H., Rezaei, M.M. & Fazli Estabragh, M. 2017. Agricultural Statistics of 1395. Volume 3. Horticultural products. 239 pages. Available at: http://maj.ir.
Askary, H., Omid, R. & Al-Mansour, H. 2005. Rearing Ooencyrtus cf. masii, (Hym.: Encyrtidae), the egg parasitoid of Ocneria terebinthina (Lep.: Lymantridae) on non-target hosts. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research. 3(2): 129–144. (In Persian with English summary).
Ebrahimi, E., Tavakoli Korghond, Gh., Mianbandi, K., Mahmoodi, H., Mohammadipour, K. & Noyes, J.S. 2014. Ooencyrtus ferdowsii sp. n. (Hymenoptera: Encyrtidae), an egg parasitoid of Osphranteria coerulescens (Coleoptera: Cerambycidae) in Iran, Zoology in the Middle East, DOI: 10.1080/09397140.2014.985503.
Fallahzadeh, M. & Japoshvili, G. 2010. Checklist of Iranian Encyrtids (Hymenoptera: Chalcidoidea) with descriptions of new species. Journal of Insect Science: 10: 68.
Fallahzadeh, M. & Japoshvili, G. 2017. An updated checklist of Iranian Encyrtidae (Hymenoptera, Chalcidoidea). Zootaxa, 4344: 1–46.
Guerrieri, E., Martinus, E.H., Catalina, E., Jozef, B.W., Marjolein, R., Nina, E.F., Annette, A. & Noyes, J.S. 2010. 'Ooencyrtus marcelloi sp. nov. (Hymenoptera: Encyrtidae), an egg parasitoid of Heliconiini (Lepidoptera: Nymphalidae: Heliconiinae) on passion vines (Malpighiales: Passifloraceae) in Central America', Journal of Natural History, 44(1): 81–87.
Huang, D.W. & Noyes, J.S. 1994. A revision of the Indo-Pacific species of Ooencyrtus (Hymenoptera: Encyrtidae), parasitoids of the immature stages of economically important insect species (mainly Hemiptera and Lepidoptera). Bull Nat Hist Mus (Entomol Ser). 63: 1–136.
Lotfalizadeh, H. 2010. Some new data and corrections on Iranian encyrtid wasps (Hymenoptera: Chalcidoidea, Encyrtidae) fauna. Biharean Biologist. 2010. 4(2): 173–178.
Noyes, J.S. 2013. Universal Chalcidoidea Databas. www. nhm.ac.uk/research-curation/ research/ projects/ chalcidoids/ database [accessed 31 October 2014].
Rajabi, Gh.1991. Insects that damaged on fruit trees in cold region of Iran.Vol, 3: Coleoptera. Plant Pests and Diseases Research Institute Publication, Tehran, 221p. (In Persian with English summary).