چندریختی کفشدوزک‌های جنس Adalia و کفشدوزک کروی Oenopia conglobata در منطقه سرخس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.

2 استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.

10.22092/bcpp.2023.363446.345

چکیده

کفشدوزک‌های جنس Adalia و کفشدوزک کروی Oenopia conglobata دو گونه چند ریخت از کفشدوزک‌ها هستند. این کفشدوزک‌ها در تمام اکوسیستم‌ها فعال بوده و در مهار زیستی انواع شته‌ها نقش موثر دارند. برای مطالعه چندریختی این گونه‌ها در منطقه سرخس، نمونه‌برداری هفتگی در فصول بهار و تابستان در سال 1400 انجام شد. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل و بر اساس ویژگی‌های ظاهری، اندام تناسلی نر و با کمک کلیدهای معتبر، شناسایی هر دو گونه انجام شد. سپس ریخت‌های مربوط به کفشدوزک‌های آدالیا و کروی، جداسازی، شناسایی و فراوانی هر کدام روی گیاهان میزبان مربوطه تعیین و نوع شکار آن‌ها نیز ثبت شد. برای کفشدوزک آدالیا در مجموع هشت ریخت و برای کفشدوزک کروی پنج ریخت جمع‌آوری شد. ریخت‌های پنج و شش برای A. bipunctata و ریخت‌های سه و چهار برای کفشدوزک O. conglobata بالاترین فراوانی را کسب کردند. این مطالعه برای اولین بار در منطقه سرخس (استان خراسان رضوی) انجام شد و می‌تواند مقدمه تحقیقات تکمیلی برای شناسایی ریخت‌های گونه‌های دیگر خانواده کفشدوزک‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Beiranvand, A. & Shakarami, J. 2015. First Report of 18 morphs of Hippodamia variegata Goeze (Col.: Coccinellidae) in Iran. Entomol. Entomology, Ornithology and Herpetology, 4: 1.
De Jong, P.W. & Brakefield, P.M. 1998. Climate and change in clines for melanism in the two–spot ladybird Adalia bipunctata (Coleoptera: Coccinellidae). Biological Sciences, Proceeding of the Royal Society of London, series B, 265: 39–43.
Hodek, I. 2012. Diapause development in Aelia acuminata females (Heteroptera), Věstník Československé společnosti zoologické, 3: 178–194.
Honek, A., Martinkova, Z. & Pekar, S. 2005. Temporal stability of morph frequency in central European populations of Adalia bipunctata and Adalia. decempunctata (Coleoptera: Coccinellidae). European Journal of Entomology, 102: 437–442
Honek, A., Martinkova, Z., Saska, P. & Dixon, A. 2012. Temporal variation in elytral colour polymorphism in Hippodamia variegata (Coleoptera: Coccinellidae). European Journal of Entomology, 109: 389–394.
Mehrnejad, M.R. 2010. Potential biological control agents of the common pistachio psylla, Agonoscena pistaciae, a review, Entomofauna, 31: 249–272.
Mojib, Z., Jalali Sandi, J., Sadeghi, S.E. & Uosefpoor, M. 2009. Introduction of lady beetle, Oenopia conglobata (L.) as predator of ulmus aphid Tinocallis saltans (Nevsky) in Guilan province and biology of ladybeetle in laboratory conditions. Journal of Biology of Iran, 22(2): 363– 371.
Salehi, T. & Mehrnejad, M.R. 2013. Polymorphism of Adalia bipunctata (Coleoptera: Coccinellidae) on the cultivated– and wild pistachio trees in Kerman province.
Sharma, P.K & Joshi, P.C. 2010. New Records of Coccinellid Beetles (Coccinellidae: Coleoptera) from District Dehradun, (Uttarakhand), India. New York Science.
Sulema, N., Riaz, A. & Hamed, M. 2017. Feeding potential of the predatory ladybird beetle Coccinella septempunctata (Coleoptera; Coccinellidae) as affected by the hunger levels on natural host species. Journal of Phytopathology and Pest Management 4(1): 38–47.
Toozandejani, M., Ajamhassani, M., Sadeghi, S.E. & Aghaei, M. 2022. Polymorphism of the ladybird, Oenopia conglobata (Col.: Coccinellidae) in Shahrood and Bastam regions. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, 20(2): 371–378.
Toozandejani, M., Ajamhassani, M. & Sadeghi, S.E. 2017. Polymorphism of the ladybird, Adalia (Col.: Coccinellidae) on foresty and ornamental plants in Shahrood and Bastam regions. Iranian Journal of Forest & Range Protection Research, 20(2): 94–106.
Zakharov, I.A. 2003. Industrial melanism and its dynamics in populations of the two–spot ladybird Adalia bipunctata L. Uspekhi sovremennoi biologi, 123: 3–15.
ZareKhormizi, M., Biranvand, A. & Shakarami, J. 2013. The faunestic survey of lady beetles (Coleoptera, Coccinellidae) in the Mehriz region (Yazd province), Iran. Bulletin of the Iraq Natural History Museum, 12(4): 43–51.
Zare, M., Jafari, R., Dehghan Dehnavi, L. & Javan, S. 2012. Polymorphism of Adalia bipunctata Mulsant (Col.: Coccinellidae) in Center of Iran. Global Advanced Research Journal of Microbiology, 1(2): 027–032