بررسی تأثیر Bacillus subtilis و کیتوزان در مهار زیستی نماتد مولد گره ریشه Meloidogyne incognita روی گوجه‌فرنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

2 دانش‌آموخته دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران.

3 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دیلمان، لاهیجان، گیلان، ایران.

10.22092/bcpp.2023.363994.353

چکیده

نماتد مولد گره ریشه (Meloidogyne incognita) از مهم‌ترین عوامل بیماری‌زای گیاهی گوجه‌فرنگی (Solanum lycopersicum)، بوده که در سراسر جهان و ازجمله ایران، خسارت اقتصادی ایجاد می‌کند. به‌منظور ارزیابی مهار زیستی این نماتد با استفاده از باکتری Bacillus subtilis و کیتوزان، پس از تکثیر نماتد روی رقم حساس گوجه‌فرنگی ((Early Orbana Y و تهیه جمعیت خالص و انبوه این نماتد، گیاهان، با محلول سه در هزار پروبیو 96 (حاوی باکتری B. subtilis) و کیتوپلاس (حاوی کیتوزان) آبیاری شدند. پس از گذشت 45 روز از اعمال تیمارها، نهال‌ها از گلخانه به آزمایشگاه منتقل و شاخص‌های رشدی گیاه مانند وزن تر و خشک شاخساره، طول شاخساره، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه و هم‌چنین شاخص‌های بیماری‌زایی و رشد و نموی نماتد میانگین تعداد گال، تعداد توده تخم نماتد در ریشه، تعداد تخم نماتد در ریشه، تعداد لاروهای سن دوم در خاک و شاخص گال اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که استفاده از باکتری B. subtilis و کیتوزان، به‌تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر، سبب افزایش شاخص‌های رشدی گیاه و کاهش شاخص‌های بیماری‌زایی نماتد گردید. بنابراین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش می‌توان این‌گونه استنباط نمود که، استفاده از این ترکیبات به‌عنوان یکی از راهکارهای کارآمد در برنامه مدیریت تلفیقی نماتد گرهی ریشه در گوجه‌فرنگی، پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Asif, M., Ahmad, F., Tariq, M., Khan, A., Ansari, T., Khan, F. & Siddiqui, A.M. 2017. Potential of chitosan alone and in combination with agricultural wastes against the root–knot nematode, Meloidogyne incognita infesting egg plant. Journal of Plant Protection Research, 57(3): 1–8.
Bais, H.P., Fall, R. & Vivanco, J.M. 2004. Biocontrol of Bacillus subtilis against infection of Arabidopsis roots by Pseudomonas syringae is facilitated by biofilm formation and surfactin production. Plant Physiology, 134: 307–319.
Behnamian, M. & Masiha, S. 2002. Tomato (Lycopersicon esculentum). Setoudeh Publication, Tabriz, Iran, 110 pages.
Berg, R.H. & Taylor, C.G. 2008. Cell biology of plant nematode parasitism. Heidelberg, Germany.
Butista–Banos, S., Hernandez–Lopez, M. & Bosquez–Molina, E. 2004. Growth inhibition of selected fungi by chitosan and plant extracts. Mexican Journal of Phytopathology, 22: 178–186.
Castro, L., Flores, L. & Uribe, L. 2011. Effect of vermicompost by quitina sobre in control of Meloidogyne incognita on tomate. Agronomía Costarricense, 35(2): 21–32.
De–Jin, R., Suh, J.W., Park, R.D., Kim, Y.W., Krishnan, H.B. & Kim, K.Y. 2005. Effect of chitin compost and broth on biological control of Meloidogyne incognita on tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Nematology, 7(1): 125–132.
Dianli, Z., Xiaoxue, J., Zhen, M., Wenzhe, Q. & Kang, Q. 2019. Effects of  fumigation with 1,3–dichloropropene on soil enzyme activities and microbial communities in continuous–cropping soil. Ecotoxicology and Environmental Safety, 169: 730–736.
Eisenback, J.D. 1985. Detailed morphology and anatomy of second–stage juveniles, males and females of the genus Meloidogyne (root knot nematode). In: Sasser, J.N. and Carter, C.C. (eds) An Advanced Treatise on Meloidogyne. Volume I. Biology and Control. A cooperative publication of the Department of Plant Pathology and the United States Agency for International Development, North Carolina State University Graphics, Raleigh, North Carolina, 47–77.
Elkelany, U.S., El–Mougy, N.S. & Abdel–Kader, M.M. 2020. Management of root–knot nematode Meloidogyne incognita of egg plant using some growth–promoting rhizobacteria and chitosan under greenhouse conditions. Egyptian Journal of Biological Pest Control, 30: 134.
El–Sayed, S.M. & Mahdy, M.E. 2015. Effect of chitosan on root–knot nematode, Meloidogyne javanica on tomato plants. International Journal of Chemtech Research, 7: 1985–1992.  
Engelbrecht, G., Horak, I., Peet, J., van Rensburg, J. & Claassens, S. 2018. Bacillus–based bionematicides: Development, modes of action and commercialization. Biocontrol Science and Technology, 28(7): 629–653.
Giannakou, I.O., Karpouzas, D.G. & Prophetou–Athanasiadou, D. 2004. A novel non–chemical nematicide for the control of root–knot nematodes. Applied Soil Ecology, 26: 69–79.
Giannakou, I.O., Tasoula, V., Tsafara, P., Varimpopi, M. & Antoniou, P. 2020. Efficacy of Purpureocillium lilacinum in combination with chitosan for the control of Meloidogyne javanica. Biocontrol Science and Technology, 30(8): 1–14.
Hojjat Jalali, A.A. & Ghasempour, H. 2006. Biological control of plant parasitic nematodes, progress, problems and perspectives (Compilation: Graham, R Stirlling). Razi University of Kermanshah Publication, First Edition, 350p. (In Persian with English Summary).
Hussey, R. & Barker, K. 1973. A comparison of methods of collecting inocula of Meloidogyne spp. including a new technique. Plant Disease Report, 57: 1025–1028.
Jenkins, W.R. 1964. A rapid centrifugel flotation technique for separating nematodes from soil. Plant Diseases, 48: 692.
Kapilan, R. & Thavaranjit, A. 2015. Promotion of vegetable seed germination by soil borne bacteria. Archives of Applied Science Research, 7(8): 17–20.
Kavitha, P.G., Jonathan, E.I. & Nakkeeran, S. 2012. Effects of crude antibiotic of Bacillus subtilis on hatching of eggs and mortality of juveniles of Meloidogyne incognita. Nematologia Mediterranea, 40: 203–206.
Khalil, M.S. & Badawy, M.E. I. 2012. Nematicidal activity of a biopolymer chitosan at different molecular weights against root–knot nematode, Meloidogyne incognita. Plant Protection Science, 48: 170–178.  
Lamberti, F., Sasoneli, N., Daddabbo, T., Ambrico, A. & Schiavone, D. 2002. Relationship between plant parasitic nematods and Verticillium dahliae in olive. ISHS Acta Horticulture. 5–6.
Lee, Y., Cho, J., Moon, J. & Kim, K. 2016. Identification of 2–methylbutyric acid as a nematicidal netabolite, and biocontrol and biofertilization potentials of Bacillus pumilus L1. Korean Journal of Soil and Fertilizer, 49: 401–408.
Loganathan, M., Sible, G.V., Maruthasalam, S., Saravanakumar, D., Raguchander, T., Sivakumar, M. & Samiyappan, R. 2010. Trichoderma and chitin mixture based bioformulation for the management of head rot (Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) deBary)–root–knot (Meloidogyne incognita Kofoid and White; Chitwood) complex diseases of cabbage. Archives of Phytopathology and Plant Protection 43(10): 1011–1024.
Lugtenberg, B. & Kamilova, F. 2009. Plant growth promoting rhizobacteria. Annual Review of Microbiology, 63: 541–556.
Marley, P.S. & Hillocks, R.J. 1996. Effect of root–knot nematodes (Meloidogyne spp.) on Fusarium wilt in pigeonpea (Cajanus cajan). Crop Protection Research Unit, Department of Agriculture, University of Reading, Earley Gate, Reading RG6 2AT, UK, 46(3): 15–20.
Melo, T.A., Serra, I.M.R.S., Silva, G.S.S. & Sousa, R.M.S. 2012. natural products applied to the management of Meloidogyne incognita in tomato plants. Summa Phytopathologica, 38(3): 223–227.
Mittal, N., Saxena, G. & Mukerji, K. G. 1995. Integrated control of root knot disease in three crop plants using chitin and Paecilomyces lilacinus. Crop Protection, 14: 647–651.
Mokbel, A.A., Abd El–Hameed, H.K.A., Massoud, H.M., Elsayed, T.S.M., Sherif, N.A. M., Helal, N.H.S. & El–Saedy, M.A.M. 2022. Impact of Bacillus subtilis, Trichoderma spp. and the Bioproduct Top Perfect on Meloidogyne incognita infecting pepper plants. Alexandria Journal of Agricultural Sciences, 67(3): 175–181.
Mudawi, H.I. & Idris, M.O. 2014. The efficacy of Trichoderma spp. and Bacillus isolates in the control of chickpea wilt pathogens. Agriculture, Forestry, and Fisheries, 3(5): 346–351.
Reva, O.N., Dixelius, C., Meijer, J. & Priest, F.G. 2004. Taxonomic characterization and plant colonizing abilities of some bacteria related to Bacillus amyloliquefaciens and Bacillus subtilis. FEMS Microbiology Ecology, 48(2): 249–259. 
Sattar, Q.A. & Umar, D.M. 2011. Optimization of cultural conditions for protease production by Bacillus subtilis EFRL 01. African Journal of Biotechnology, 10(26): 5173–5181.
Sikora, R.A. & Hoffman, H.S. 1992. Importance of plant Health – promoting rhizobacteria for the control of soil – borne fungal disease and plant parasitic nematodes. Arabian Journal plant protection, 10: 48–53.
Singh, P. & Siddiqui, Z.A. 2008. Biocontrol of root–knot nematode Meloidogyne incognita by the isolates of Bacillus on tomato. Archives of Phytopathology and Plant Protection, 43(14):1423–1434.
Soliman, G.M., Ameen, H.H., Abdel–Aziz, S. M. & El–Sayed, G.M. 2019. In vitro evaluation of some isolated bacteria against the plant parasite nematode Meloidogyne incognita. Bulletin of the National Research Centre, 43: 171.
Tian, B., Yang, J. & Zhang, K.Q. 2007. Bacteria used in the biological control of plant parasitic nematodes: populations, mechanisms of action, and future prospects. FEMS Microbiology Ecology, 61(2): 197–213.