مطالعه تأثیر بازدارندگی عصاره آبی – الکلی و نانوامولسیون اسانس گیاه مرزه خوزستانی در القای لکه موضعی ویروس موزائیک خیار (CMV) روی لوبیا چشم بلبلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران، ایران

3 گروه کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران، ایران

چکیده

ویروس‌های گیاهی از عوامل محدودکننده در کشاورزی به‌شمار می‌روند. برای کنترل ویروس­ها ترکیبات طبیعی و به ویژه متابولیت­های گیاهی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، اثر عصاره آبی- اتانولی (50 درصد آب) و نانوامولسیون اسانس اندام هوایی گیاه مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) در چهار غلظت­ 5/0، 1، 2 و 4 درصد (گرم در 100 میلی لیتر) و طی سه زمان مختلف شامل همزمان و دو ساعت قبل و بعد از مایه زنی برگ بوته­های گیاه با آموده ویروس (غلظت 2 میلی گرم در میلی لیتر)، جهت کاهش آلودگی ­ویروس موزاییک خیار در شرایط گلخانه روی میزبان لکه موضعی لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata) مورد بررسی قرار گرفت. کمترین تعداد لکه­ها با کاربرد عصاره آبی -اتانولی با غلظت­های 2 و 4 درصد (78 -66% کاهش بیماری) و کاربرد نانوامولسیون اسانس با غلظت 2 درصد (59% کاهش بیماری) و دو ساعت بعد از مایه­زنی با آموده ویروس حاصل شد. اندازه ذره‌ای نانوامولسیون اسانس پس از ساخت برابر با 4/119 نانومتر بود که پس از 60 روز نگهداری به 8/232 نانومتر رسید که نشان از پایداری فیزیکی مناسب نانوامولسیون می­باشد. براساس آنالیز کروماتوگرافی گازی همراه با طیف سنجی جرمی (GC–MS)، ترکیبات اصلی اسانس شامل کارواکرول (5/91 %)، پارا-­سیمن (5/1 درصد)، بتا-کاریوفیلن (1/1درصد) و بتا-پینن (1/1 درصد) بود. ناموامولسیون کردن اسانس باعث بهبود کارایی آن در مهار ویروس موزاییک خیار روی میزبان لوبیا چشم بلبلی شد. این تحقیق اولین گزارش از اثر ضد ویروسی ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه مرزه خوزستانی در مهار یک ویروس گیاهی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


Abbaszadeh, M. 2005. Determining the effect of weight loss diet alone and with Satorex on weight control. Thesis of General Medicine, Lorestan University of Medical Sciences.
Adam, R. 2007. Identification of essential oil components by gas chromatography/mass spectrometry. Illinois: Allure Publishing Corporation.
Agrios, G.N. 2005. Plant Pathology. 5th ed. Elsevier Academic Press, London. 
Ahmadi, Sh., Sefikan, F., Babakhanlo, P., Asgari, F., Khademi, K., Valizadeh, N. & Karimifar, M.A. 2009. Comparison of compounds in (Satureja bachtiarica Bunge) essential oil in the pre–flowering and full flowering stages in the habitat and field. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 25: 169–159.
Alishiri, A. & Rakhshandehroo, F. 2015. Study on the antiviral activity of aqueous pokeweed (Phytolacca americana L.) extracts against Potato virus Y. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 31: 479–488.
Dadkhah, F. 2003. Anti–inflammatory and analgesic effects of Khuzestani savory. PhD Thesis in General Pharmacy, Tehran University of Medical Sciences.
Delmas, T., Piraux, H., Couffin, A.C., Vinet, F., Poulin, P., Cates, M.E. & Bibette, J. 2011. How to prepare and stabilize very small nanoemulsions. Langmuir : the ACS Journal of Surfaces and Colloids, 27: 1683–1692.
Dosti, B. 2005. Investigation of structure, metastructure and tuberous growth of Khuzestani safflower and analysis of essential oil compounds during vegetative and reproductive stages of the plant and its antimicrobial properties. PhD Thesis in Biology, Tehran Research Sciences Branch, Islamic Azad University of Tehran.
Dunkie, V., Bazic, N., Vuko, E. & Cukrov, D. 2010. Antiphytoviral Activity of Satureja montana L.ssp.variegata (Host)P.W. Ball Essentional Oil and Phenol Compounds on CMV and TMV. Molecules, 15: 6713–6721.
Farsam, H., Manlou, M., Radpour, M.R., Salehinia, A.N. & Shafiee, A. 2004. Composition of the essential oils of wild and cultivated Satureja khuzistanica Jamzad from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 19: 308– 310.
Ghasemi, S. & Tabein, S. 2013. Evaluation of antiviral effects of plant extracts against Tobacco mosaic virus. Plant Protection Journal (Islamic Azad University, Shiraz Branch), 6: 353–363.
Ghosh, V., Mukherjee, A. & Chandrasekaran, N. 2013. Ultrasonic emulsification of food–grade nanoemulsion formulation and evaluation of its bactericidal activity. Ultrasonics Sonochemistry, 20: 338–344.
Hadian, J., Mirjalili, M.H., Kanani, M.R., Salehnia, A. & Ganjipoor, P. 2011. Phytochemical and morphological characterization of Satureja khuzistanica Jamzad populations from Iran. Chemistry & Biodiversity, 8: 1–15.
Hyldgaard, M., Mygind, T. & Meyer, R.L. 2012. Essential oils in food preservation: mode of action, synergies, and interactions with food matrix components. Frontiers in Microbiology, 3(25): 12.
Kemertelidze, É.P., Sagareishvili, T.G., Syrov, V.N. & Khushbaktova, Z.A. 2004. Chemical composition and pharmacological activity of garden savory (Satureja hortensis L.) occuring in Georgia. Pharmaceutical Chemistry Journal, 38: 319–322.
Kirimer, N., Baer, K.H.C. & Tiimen, G. 1995. Carvacrol rich plant in Turkey. Chemistry of Natural Compounds, 31: 37–41.
Manoharan, M.J., Bradeeba, K., Rengasamy, P., Palanivel, K.S., Puneet, S.C., Sherlyn, T., Abitha, B. & Tongmin, S. 2012. Development of surfactin based nanoemulsion formulation from selected cooking oils: Evaluation for antimicrobial activity against selected food associated microorganisms. Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, 43: 172–180.
Moghimi, R., Ghaderi, L., Rafati, H., Aliahmadi, A. & McClements, D.J. 2016. Superior antibacterial activity of nanoemulsion of Thymus daenensis essential oil against E. coli. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 194: 410–415.
Omid baigi, R. 2005. Production and Processing of Medicinal Plants.  3rd edition, with complete revision) Astan Quds Razavi Publication, Tehran.
Othman, B.A. & Shoman, S.A. 2004. Antiphytoviral Avtivity of the Plectranthus tenuiflorus on Some Important Viruses. International Journal of Agricuiture & Biology, 6: 844–849.
Petersen, M. & Simmonds, M.S.J. 2003. Molecules of interest: Rosmarinic acid. Phytochemistry, 62: 121–125.
Pourhosein alamdari, M., 1391. Nanoemulsion formulation of Satureja khuzistanica essential oil with the aim of treating sinusitis and phytochemical study of Echinacea purpurea and its protective effect on PC12 cells. Master Thesis, Research Institute of Medicinal Plants and Raw Materials, Shahid Beheshti University.
Rakhshandehroo, F., Modarresi, A. & Zamani Zadeh, H.R. 2009. Study on the antiviral effect of aquatic and alcoholic extracts of Urtica dioica L. on rose mosaic viral disease in vitro culture. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25: 403–413.
Rasoulpour, R., Afsharifar, A. & Izadpanah, K. 2018. Antiviral activity of prickly pear (Opuntiaficus–indica (L.) Miller) extract; Opuntin B, a second antiviral protein. Crop protection, 112: 1–9.
Salahvarzi, S. 2005. Investigation of chemical compounds in Khuzestani savory extract. Master Thesis, Sharif University of Technology, Tehran.
Sefikan, F., Sadeghzadeh, L., Teymouri, M., Asgari, F. & Ahmadi, Sh. 2007. Investigation of antimicrobial effects of essential oils of two savory species (Satureja khuzestanica Jamzad and Satureja bachtiarica Bunge) in two stages of harvest. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 23: 182–174.
Sugumar, S., Nirmala, J., Ghosh, V., Anjali, H., Mukherjee, A. & Chandrasekaran, N. 2013. Bio–based nanoemulsion formulation, characterization and antibacterial activity against food–borne pathogens. Journal of Basic Microbiology, 53: 677–685.
Wagner, H., Wierer, M. & Bauer, R. 1986. In vitro inhibition of prostaglandin biosynthesis by essential oils and phenolic compounds. Planta Medica, 3: 184–187.
Zittre, T.A. & Gonsalves, D. 1991. Differentiation of pseudorecombinants of two cucumber mosaic virus starins by biological properties and aphid transmission. Phytopathology, 81: 139–143.
Verma, H.N., Srivastava, S. & Kumar, D.1996.Induction of systemic resistance in plant against viruses by a basic protein from Clerodendrum aculeatum leaves. Phytopathology, 85:485–492.