[مقاله کوتاه علمی] بررسی اثرات کشندگی عصاره‌های توتون، تنباکو و آویشن کوهی روی شته توتون (Myzus nicotianae) در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 بخش تحقیقات بیوتکنولوژی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، مازندران، ایران

2 بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، مازندران، ایران

10.22092/bcpp.2021.353624.280

چکیده

شته توتون (Myzus nicotianae) یکی از مهم­ترین آفات توتون بوده و موجب کاهش کمی و کیفی محصول می­گردد. امروزه به دلیل پیدایش مقاومت آفات به سموم شیمیایی و اثرات زیان بار و مخرب آن‌ها بر سلامتی بشر و محیط زیست، کاهش استفاده از ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات امری ضروری به نظر می­رسد. به همین منظور، استفاده از عصاره­های گیاهی برای کنترل آفات پیشنهاد می‏شود. در پژوهش حاضر، تأثیر عصاره گیاهان توتون (Nicotiana tabacum)، تنباکو (Nicotiana rustica) و آویشن کوهی (Thymus pubescens) روی شته توتون بررسی شد و آزمایش‏های زیست­سنجی به صورت طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی) انجام شد. درصد کشندگی حشرات بالغ ، با کاربرد عصاره­های گیاهی یاد شده در پنج غلظت6000 ،8000، 10000، 15000 و 20000 (میلی­لیتر بر لیتر) و سه زمان (24، 48 و 72 ساعت) محاسبه شد. اختلاف معنی­داری در درصد کشندگی عصاره­های مذکور روی آفت در غلظت­های مختلف  در زمان­های مورد مطالعه مشاهده شد. بر اساس نتایج، میزان کشندگی با افزایش غلظت و گذشت زمان افزایش یافت. بیشترین و کمترین میزان کشندگی پس از گذشت 72 ساعت به ترتیب در تیمار عصاره تنباکو با غلظت 20000 میلی­لیتر بر لیتر  با 100 درصد تلفات و عصاره آویشن کوهی با غلظت 6000 پی­پی­ام با 75/56 درصد تلفات مشاهده گردید. مقدار LC50 برای عصاره­های توتون، تنباکو و آویشن کوهی به ترتیب 12463، 10210 و 17385 میلی­لیتر بر لیتر برای شته توتون به دست آمد که تأثیر کشندگی بیشتر عصاره تنباکو را نسبت به سایر تیمارها نشان داد.

کلیدواژه‌ها


Abbot, W.S. 1925. A method of comparing the effectiveness of an insecticides. Journal of Economic Entomology 18, 265–267.
Babavililo, M., Shahrokhi, Sh. & Khodabandeh, H. 2016. Investigation of the lethal effect of tobacco and cinnamon plant extracts on common wheat aphids (Schzaphis graminum). The Second National Conference on Applied Research in Agricultural Sciences
Blackman, R.L. 1987. Morphological discrimination of a tobacco–feeding from Myzus persicae, and a key to new world Myzus (Nectarosiphon) species: Bulletin of Entomological Research, 77: 713– 730.
Blackman, R.L. & Eastop, V.F. 2000. Aphids on the world’s crop, an identification and information guide. (Second Ed.) John wiley & Sons, Ltd., Chichester, England, 466 p.
Halvaei, M., Shahrokhi Khaneghah, Sh., Khodabandeh, H.A. & Babaillo, M. 2015. Comparison of the effect of tobacco leaf and eucalyptus leaf extracts on rice aphids. The First National Conference on New Findings in Agricultural and Natural Resources Research, Islamic Azad University, Miyane Branch, Iran. (In Persian with English summary)
Morales, R. 2002. The history, botany and taxonomy of the genus Thymus. In: The genus Thymus (eds. Stahl–Biskup, E. and Saez, F.) 1– 124. Taylor and Francis Inc, London and New York.
Rahimi, H. 2015. Evaluation of the effect of tobacco extract and Anghozeh in comparison with imidacloprid insecticide against grain aphids (Sitobion avenae F.). Conference on Applied Research in Agriculture, Tehran, (In Persian with English summary)
Rezvani, A. 2001. Key to the aphids (Homoptera: Aphididae) in Iran. Ministry of Jihad Agriculture, Iran, 112 pp. (In Persian with English summary)
Salimi, S. 2018. Evaluation of respiratory toxicity of tombak extract (Nicotiana rustica) on different stages of Tuta absoluta moth larvae. The first national conference on new ideas in agriculture and natural resources. Mohaghegh Ardabili University. (In Persian with English summary).
Yimenu, K. 2018. Effect of Tobacco extract concentration (Nicotiana rustica) to protect cabbage aphid (Brevicoryne brassicae) on cabbage crop (Brassica oleracea). Indian Journal of Entomology, 6(5): 299–304.
Zamani, P. 2010. Agronomy and Curing of Tobacco. Iranian Tobacco Company publication, 160 pp. (In Persian with English summary)