ارزیابی چند آفت‌کش گیاهی و آلی برای کنترل جمعیت بهاره و تابستانه کنۀ تارتن دولکه‌ای خیار گلخانه‌ای و اثرات جانبی آن‌ها بر جمعیت کنۀ شکارگر Phytoseiulus persimilis

نوع مقاله : مقاله علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه ، ایران

3 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد، ایران

4 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان (جیرفت)، ایران

10.22092/bcpp.2022.128543

چکیده

کنۀ تارتن دولکه‌ای مهم­ترین آفت خیارگلخانه‌ای در کشور شده و بیشترین دفعات و مقدار مصرف آفت‌کش‌ها علیه آن در مقایسه با سایرآفات گلخانه‌ای انجام می‌شود. کارآیی دو غلظت 1/2 و 1/5 در هزار آفت‌کش گیاهی بایو–2 و دو غلظت 1/5 و 2 در هزار آفت‌کش گیاهی ماریاپرو–ام علیه جمعیت فعال کنۀ تارتن خیارگلخانه‌ای در بهار و تابستان در مناطق تهران، ارومیه، مشهد، جیرفت و اثرات جانبی آن روی کنۀ شکارگرPhytoseiulus persimilis  در تهران در سال 1400مطالعه شد. از غلظت یک در هزار پست اوت، 1/25 در هزار اسکوئینوسل، 0/5 در هزار برای سایفلومتوفن، بیفنازیت، 0/75 در هزار گلدن آبامکتین و از آب‌شویی در تیمار شاهد و طرح کاملا تصادفی با سه تکرار استفاده شد. تعداد 25 کنۀ شکارگر روی هر بوتۀ خیار رهاسازی و 15 روز بعد پس از مشاهده حداقل میانگین 5 کنۀ تارتن در 30 درصد نمونۀ برگ‌ها، محلول‌پاشی تیمارها صورت گرفت. با جمع‌آوری تصادفی 30 نمونه برگ در فواصل یک روز قبل و 3، 7، 15 روز بعد و شمارش جمعیت فعال کنۀ تارتن در سطح زیرین برگ، داده ­ها توسط فرمول آبوت به درصد تلفات تبدیل و مورد تجزیۀ آماری قرار گرفتند. بیشترین تلفات کنۀ تارتن با بیش از 90 درصد از تاثیر غلظت 1/5 در هزار بایو–2 و 2 در هزار ماریاپرو–ام روی جمعیت کنۀ تارتن که آفت‌کش‌های بسیار کمی علیه آن استفاده شده بود، در تهران ثبت شد. روند کاهش تلفات کنۀ تارتن از تاثیر آفت‌کش‌های گیاهی از نوبت 3 روز تا 15 روز نسبت به آفت‌کش‌های آلی کمتر ملاحظه شد. تاثیر تیمارها برجمعیت کنۀ شکارگر در نوبت 3 روز نسبت به یک روز قبل باعث کاهش ولی از نوبت 7 روز تا 15 روز با افزایش و پراکنش بیشتر جمعیت شکارگر در سطح زیرین نمونه برگ‌های خیار ملاحظه شد. نتایج تیمارهای این تحقیق نشان داد از آنها می‌توان برای تولید محصول سالم و انجام مبارزه تلفیقی علیه کنۀ تارتن خیارگلخانه­ ای استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها